صدیق دامغانی‌زاده: راه نجات کشور از بحران‌های اقتصادی، حوزه ICT و اقتصاد دیجیتال است

دکتر محمدجعفر صدیق دامغانی‌زاده، رئیس پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات، در ابتدای جلسه و ضمن خوشامدگویی، اقتصاد دیجیتال را محور توسعه کشور دانست و گفت: بودجه اول دولت‌ها بسیار مهم است و از این طریق تصویر آینده خود را میسازند و اگر در مورد آن درست تصمیم گیری نشود، عارضه آن برای ملت ایران باقی خواهد ماند. خوشبختانه آقای رئیس جمهور بارها بر موضوع اقتصاد دیجیتال در کنار سایر بحث‌های مهم مانند مسکن ملی تأکید کرده است. 

صدیق دامغانی‌زاده در ادامه با اشاره به وضعیت تحول «سود» و ابعاد آن در حدود 60 تا 70 سال گذشته یادآور شد: در دهه 40-50 میلادی قرن گذشته، عمده سود در «تولید» بوده و بخش کمی از آن در «نوآوری» و «فروش و بازاریابی» قرار داشت. حدود دهه 70-80 ارزش تولید کم شده و نوآوری و فروش و بازاریابی رشد یافتند. در دهه 90 به بعد نیز سود در تولید به حداقل رسیده و عمده سود در نوآوری و بازاریابی قرار گرفت. به عبارت دیگر امروزه در دنیا، «اقتصاد دیجیتال» و «حوزه ICT» منجر به کسب سود، به صورت تصاعدی خواهد شد. در واقع حوزه ICT می‌تواند ماشین اقتصاد دولت را از گِل بیرون کشیده و محرک آن باشد. به عبارت دیگر اگر دولت بخواهد در سال‌های آتی در حوزه‌ای سرمایه‌گذاری کند که از آن درآمد داشته باشد و از بحران اقتصادی خارج شود، آن حوزه ICT  و اقتصاد دیجیتال خواهد بود.

وی در خصوص تجربه کشور مالزی در این حوزه عنوان کرد: مالزی زمانی که در سال 85 برنامه 2020 را می‌نوشت، سه موضوع مهم را مورد مطالعه قرار داد. مالزی عنوان کرد که اگر وضع موجود خود را حفظ کند، به همان روال سابق به راه خود ادامه دهد و از تمام دارایی‌های خود نیز استفاده کند، در سال 2020 به 3 هزاردلار درآمد سالانه در سال خواهد رسید. اگر به طور کامل صنعتی شود به 8 هزار دلار و اگر به سمت اقتصاد مبتنی بر دانایی حرکت کند، به 20 هزار دلار در سال خواهد رسید. 

مشاور وزیر و رئیس پارک فناوری ارتباطات و اطلاعات در ادامه پارک فاوا را به استناد اساسنامه موجود، پارک ملی و بین‌المللی عنوان کرد و گفت: پارک فاوا یکی از قطب‌های اصلی توسعه علم و فناوری استان البرز که شعار خود را استان علم و فناوری می‌داند، است. پارک فاوا علاوه بر اینکه در 22 استان کشور به فعالیت نرم‌افزاری مشغول است؛ یعنی فعالیت‌های پژوهشی که در پارک‌های استانی هستند را حمایت می‌کند، در استان‌های البرز، سمنان، مشهد و ساری(در دست احداث) شعبه دارد.

دکتر صدیق دامغانی‌زاده در ادامه همچنین ضمن اشاره و معرفی پارک‌های جهان، رسالت کلان پارک فاوا را توسعه اقتصادی و تعمیق تکنولوژی شرکت‌ها با هدف افزایش توان رقابت‌‏پذیری دانست و گفت: به همین دلیل از یک جنبه پارک‏‌ها را باید نسل جدیدی از سازمان‌‏های پژوهشی تلقی نمود که در آن به ‏جای  محققین مستخدم دولت، محققین شاغل در بخش خصوصی به انجام تحقیقات مشغول‌اند. به عبارت دیگر، نتیجه عملیات صحیح پارک‌ها «توسعه اقتصادی بر پایه توسعه فناوری»، «نقش‌آفرینی جدی در بومی‌سازی فناوری و تکمیل زنجیره ارزش» و «افزایش تعداد و حجم شرکت‌ها و اتکای آن‌ها به فناوری بومی» خواهد بود.

مشاور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مهم‌ترین وجه تمایز پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات با دیگر پارک‌های فناوری را در «کارکرد پارک فاوا» دانست و تصریح کرد: دیگر پارک‌ها تنها به مسئله تقاضا می‌پردازند اما پارک فاوا وظیفه تولید و عرضه کالا را به بازار فروش دارد. به عبارتی پارک فاوا یک پارک استارتاپی نیست، بلکه پارکی است که میزبان شرکت‌های توسعه یافته و دارای محصول است.

رئیس پارک فناوری ارتباطات و اطلاعات مأموریت پارک فاوا را «کمک به رشد شرکت‌های جوان حوزه ICT و تبدیل آ‌‌ن‌ها به شرکت‌های توسعه‌یافته»، «توسعه تعاملات بین‌المللی صنایع ICT ایرانی»، «جذب نخبگان و معکوس‌سازی روند مهاجرت نخبگان» و «شبکه‌سازی مراکز رشد کشور و اتصال شرکت‌های رشد یافته در مراکز رشد به بازار» عنوان کرد.

وی ادامه داد: شاخص عمق فناوری نشان‌دهنده سهم فعالیت‌‏های فناورانه از کل فعالیت اقتصادی یک شرکت است که در قالب دو شاخص خرد به صورت سالانه در سطح شرکت‏‌ها و پارک ارزیابی و منتشر می‏‌شود. همچنین شاخص صادرات محصول و خدمات نشان‌دهنده سهم صادرات از کل درآمد حاصله است که در سطح شرکت و پارک ارزیابی و منتشر می‏‌شود. این شاخص‌‏ها بر اساس مستندات قابل اتکا از جمله اظهارنامه مالیاتی شرکت‏‌ها، لیست بیمه شرکت‌ها و داوری فنی محصولات محاسبه می‏‌گردد.

رئیس پارک فاوا در خصوص نقشه زمانی و تاریخچه تأسیس پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات خاطرنشان کرد: در سال های 82 تا 85 ایده ایجاد پارک فاوا شکل گرفت که برای تحقق این ایده، قرارداد طراحی با شرکت ایرلندی منعقد و فرآیند خرید زمین پارک سجاد آغاز شد. در سال‌های 85 تا 93 پارک در رکود کامل قرار گرفت. در سال های 93 تا 95 پروژه احیا شد و قرارداد طراحی و پیاده‌سازی با دانشگاه تهران منعقد شد. همچنین فرآیند خرید زمین پارک تکمیل شده و مجوز تأسیس نیز اخذ شد. پس از آن 10 شرکت در پارک پذیرش شدند و به طور رسمی پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات تأسیس شد.

مشاور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تصریح کرد: در سال‌های 96 پارک دوباره در رکود کامل قرار گرفت. در سال 97 با انجام اقداماتی مانند تصویب ردیف بودجه، جذب نیروی اولیه و تصویب اساسنامه پارک برای راه‌اندازی مجدد آماده شد. در سال 98 پارک به صورت عملیاتی راه اندازی شد و اقداماتی مانند آغاز به کار سیستم اجرایی، شروع فعالیت مالی پارک و انجام مطالعات شبکه تاد صورت گرفت. سال 99 توسعه فیزیکی و عمرانی محقق شد و سالهای 1401-1400، سال تکمیل بازسازی، توسعه آزمایشگاهی، تحقق حمایت‌های پارک خواهد بود.

دکتر صدیق دامغانی‌زاده «پروژه‌های پیشران»، «برنامه‌های عملیاتی»، «آزمایشگاه‌‏ها و تجهیزات»، «ارزیابی و کنترل دوره‏‌ای شاخص‏‌ها» و «خدمات» را مؤلفه‌های اصلی پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات دانست و تصریح کرد: صادرات داده‌های فرهنگی و هنری، ارائه خدمات ابری و صادرات این خدمات به کشورهای منطقه، کاربرد IOT در مسائل امنیت غذایی، مدیریت مصرف آب و شهر هوشمند، ایجاد زیرساخت‌های سیستم عامل باز و فراگیر نمودن کاربرد آن در ایران و کشورهای فارسی زبان منطقه، بومی‌سازی فناوری سخت‌افزاری مورد نیاز در صنعت ICT  و شبکه ملی اطلاعات و لجستیک هوشمند (حمل بار به وسیله پهپاد و IOV) از پروژه‌های پیشران پارک فاوا هستند.

وی افزود: همچنین لازم به یادآوری است که مطابق قانون در پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات مقررات منطقه آزاد حاکم است و احتمالاً پارک فاوا اولین پارکی خواهد بود که منطقه آزاد آن را ایجاد می‌کنیم. در این پارک تمام محصولات شرکت‌ها در سال یک بار ارزیابی می‌شوند و به این ترتیب، مزایای قانونی موجود در جهت عملکرد شرکت‌های منتخب استفاده خواهد شد.

مشاور وزیر و رئیس پارک فناوری ارتباطات و اطلاعات در پایان گفت: در پارک فاوا آزمایشگاه‌های تخصصی مختلفی مانند آزمایشگاه محاسبات سریع، آزمایشگاه انیمیشن، آزمایشگاه خدمات ابری، آزمایشگاه کاربرد IOT در تولید محصولات کشاورزی(با همکاری دانشگاه تهران)، آزمایشگاه حمل و نقل با پهپاد(با همکاری پُست) و آزمایشگاه سنجش از راه دور(با همکاری سازمان فضایی) نیز حضور داشته و به فعالیت مشغول‌اند.

پایان بخش حضور معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بازدید از پروژه های پیشران پارک از جمله گلخانه IOT پارک، پروژه تصفیه خانه فاضلاب پارک، پروژه ایستگاه پهباد و لجستیک، شرکت فناور اتصال صنعت میانه، ارگ جدید، هوشمندسازان بیتا و... بود.

لازم به ذکر است؛ در این بازدید علاوه بر دکتر محمدجعفر صدیق دامغانی‌زاده و معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، آقای لدنی، مدیرعامل دفترهمکاری‌ها و توسعه صنعت؛ آقای صالحی، مدیرعامل دفتر نوآوری و حمایت از سرمایه گذاری؛ آقای قنبرپور، رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل فرودگاه پیام؛ آقای حمیدی، معاون منطقه ویژه اقتصادی؛ آقای مسگری؛ مدیرکل روابط عمومی فرودگاه پیام؛ آقای بخشی، مدیرکل دفتر طرح، توسعه و عمران؛ دکتر حفیظی، معاون اجرایی-پشتیبانی پارک فاوا؛ مهندس محمدعلی جعفری، سرپرست معاونت توسعه بازار پارک فاوا و آقای جواد یزدان‌پناه، معاون توسعه فناوری پارک فاوا در این جلسه حضور داشتند.