دکتر ارجائی: آماده همکاری با پارک فاوا در توسعه سبد اقتصاد دیجیتال و انتقال تکنولوژی هستیم

در این بازدید که روز سه‌شنبه 3 آبان‌ماه 1401 در شعبه مرکزی پارک فاوا انجام شد، دکتر محمدجعفر صدیق دامغانی‌زاده، مشاور وزیر و رئیس پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات ضمن خوشامدگویی به شهردار مشهد، با یادآوری مباحث اخیر در خصوص اهمیت شبکه ملی اطلاعات گفت: اقتصاد دیجیتال می‌تواند محور کلیدی توسعه باشد. من در برنامه‌هایی که امسال خدمت آقای وزیر اعلام کردم، گفتم که حجم اقتصاد شبکه جهانی اطلاعات پنج هزار میلیارد دلار است. ما اگر سهم یک درصدی جمعیتی‌مان را داشته باشیم می‌شود 50 میلیارد دلار یا به عبارتی 1500 هزار میلیارد تومان. الان حجم اقتصاد آی.سی.تی در ایران چیزی در حدود 150 تا 200 همت است. اگر این به 1500 همت برسد، برای 20 درصد خانواده‌های ایرانی شغل دائم و کامل ایجاد می‌کند که مشهد می‌تواند جایگاه جدی در این تحقق این امر داشته باشد. 

وی در خصوص وضعیت سود در سه بخش نوآوری، تولید و بازاریابی بیان کرد: در دهه 40 تا 50 میلادی، عمده سود در تولید بود. در دهه 70 تا 80 مشابه هم شدند و در دهه 90 به بعد تولید سهم عمده‌ای در سود ندارد. این یعنی بخش عمده سود در نوآوری است و این دقت نظر مقام معظم رهبری را نشان می‌دهد؛ زیرا ایشان 20 سال است که می‌گوید به نوآوری اهمیت بدهید. 

مشاور وزیر ارتباطات در ادامه به ذکر تجربه‌ای از سیاست‌گذاری در کشور مالزی اشاره کرد و گفت: آن‌ها پس از چند سال برنامه‌ریزی و انجام اقدامات مختلف متوجه شدند که باید در آی.سی.تی حرفه‌ای شوند؛ پس روی آن تمرکز کرده و تجربه این بخش که همان شرکت‌سازی و خوشه‌سازی بود را به بخش صنعت منتقل کردند. 

رئیس پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات(فاوا) در ادامه در خصوص ماهیت و نقش پارک‌ها اظهار کرد: پارک‌ها وظیفه‌شان توسعه اقتصادی و توان تکنولوژی شرکت‌ها با هدف افزایش توان رقابت‌پذیری آن‌هاست. پارک‌ها سازمان‌هایی از جنس سازمان‌های منطقه‌ای مانند شهرک صنعتی، منطقه آزاد و منطقه ویژه هستند. البته پارک‌ها کارشان نسبت به این سازمان‌ها اضافه‌تر است و آن این است که ما در پارک‌ها به سطح تکنولوژی شرکت‌ها نیز اهمیت می‌دهیم، به طوری که سالی یکبار شرکت‌ها را ارزیابی کرده و یک بولتن علمی تحت عنوان اطلس فناوری داریم که هر صفحه‌اش یک محصول شرکت‌ها را معرفی می‌کند.

وی با تشریح گریدبندی هر محصول در اطلس فناوری افزود: هم اکنون سه فراخوان در حال اجراست. یکی گرنت توسعه محصول است؛ یعنی به شرکت‌ها می‌گوییم که شما تا دو میلیارد تومان پروژه توسعه محصول تعریف کنید و یک میلیاردش را از ما بگیرید. دیگری خوشه‌سازی است؛ یعنی یک شرکت مستقر ما می‌تواند سه شرکت جدید به وجود بیاورد. روی هر سه هم می‌توانند مجموعاً یک میلیارد کار تعریف کنند. 

صدیق دامغانی‌زاده در ادامه، دیگر مأموریت پارک را توسعه و تأمین تکنولوژی شرکت‌ها دانست و گفت: اکنون ما به جایی رسیدیم که به جای نیروهای دولتی، بخش خصوصی پژوهش می‌کند. در بحث ارتباط صنعت و دانشگاه هم گفتیم که دانشگاه و صنعت که به هم وصل نمی‌شوند؛ به خاطر این است که شرکت‌های فناور دانش‌بنیان واسطه‌شان نیستند و بنابراین این دو هم حرف یکدیگر را نمی‌فهمند؛ زیرا زبانشان با هم متفاوت است.

مشاور وزیر با اشاره به تجربه موفق راه‌اندازی پارک علم و فناوری در کشورهای امارات و ترکیه و اهمیت پارک‌ها در کسب پول، چهار مأموریت اصلی پارک را این گونه بیان کرد: اولین و اصلی‌ترین مأموریت ما کمک به رشد شرکت‌های جوان حوزه آی.سی.تی و تبدیل آن‌ها به شرکت‌های توسعه‌ای است. دومین مأموریت، توسعه تعاملات بین‌المللی صنایع آی.سی.تی ایرانی است که ما با کشورهای آفریقایی و روسیه به خوبی پیش رفتیم و می‌توانیم در منطقه افغانستان و تاجیکستان هم پیش برویم که پارک مشهد نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کند. سومین مأموریت نیز جذب نخبگان و معکوس‌سازی روند مهاجرت نخبگان است که می‌توانیم این هدف را به صورت جدی در مشهد تحقق ببخشیم. آخری هم شبکه‌سازی مراکز رشد و اتصال شرکت‌های رشد یافته در مراکز رشد است که این جایگاه ما را نسبت به پارک‌های موجود برتری می‌دهد.

وی سپس به معرفی شش پروژه پیشران پارک پرداخت و عنوان کرد: تولید و صادرات داده‌های فرهنگی و هنری و ارائه خدمات اولیه و صادرات به کشورهای منطقه با محوریت پارک مشهد است. همچنین کاربرد IOT در مسائل امنیت غذایی، مدیریت مصرف آب و شهر هوشمند، تأمین زیرساخت‌های سیستم‌های باز، فراگیری مدرن و کاربرد آن، بومی‌سازی فناوری سخت‌افزار مورد نیاز شبکه ملی اطلاعات و لجستیک هوشمند از دیگر پروژه‌های پیشران ما هستند. 

مشاور وزیر و رئیس پارک فاوا در پایان صحبت‌هایش با ذکر تاریخچه‌ای از روند تأسیس و معرفی شعبه‌های پارک بیان کرد: ما باید هاب تولید محتوا و خدمات‌دهنده منطقه را در مشهد ایجاد کرده، به تمام کشورها صادرات محتوا داشته و مشهد را پایتخت فرهنگ دیجیتال در جهان اسلام کنیم. 

در ادامه سیدعبدالله ارجائی، شهردار مشهد با بیان نقش اقتصاد دیجیتال در ایران بر اهمیت آینده‌پژوهی فناوری‌های نو در برنامه‌ریزی شهری تأکید کرد و گفت: این مهم است که سهم ما از آی.سی.تی چه باشد و البته بدانیم که بعد از این، با چه نوع فناوری مواجه خواهیم بود. 

وی در ادامه با اشاره به مدل اشتغال‌آفرینی مطلوب افزود: ما وقتی می‌توانیم واقعاً شغل ایجاد کنیم که به بازارهای جدید صادرات کرده و به عبارتی اشتغال را به صادرات برسانیم. در غیر این صورت ما در حال انتقال افراد از جایی به جای دیگر هستیم. البته فعالیت‌های این‌چنینی ارتباط مستقیمی با شهرداری ندارد اما چون مردم شهر سود می‌برند، به شهرداری نیز ربط پیدا می‌کند. 

شهردار مشهد ادامه داد: به عقیده من کل کشور باید حرکت شتابانی به سمت اقتصاد دیجیتال و فضای سایبر داشته باشد و طبعاً مشهد هم مستثنی از کشور نیست. برای این کار باید یک کلان برنامه در کشور وجود داشته باشد که احساس می‌کنم این برنامه هنوز وجود ندارد. بنابراین باید به این کار سرعت داده شود؛ زیرا یک زمانی ما با مهاجرت فیزیکی مواجه بودیم. یعنی نخبه از ایران می‌رفت اما الان خدمات و حتی بازنشستگی‌اش را ما به آن نخبه می‌دهیم اما او شبانه‌روزی و با اینترنت برای خارج از کشور کار می‌کند. 

دکتر ارجائی در خصوص نقش شهر مشهد در تولید محتوا اظهار کرد: اکنون مشهد هم هاب تولید محتوا در حوزه‌های انیمیشن، تولید محتوای برخط اعم از اپلیکیشن و وب است.  

وی با تأیید سیاست مرکز رشدها افزود: ما باید اقتصادمان را بزرگ و یک سنگر جلوتر برویم. من پیشنهاد می‌کنم که در دو محور توسعه سبد اقتصاد دیجیتال و انتقال تکنولوژی به درون تلاش بیشتری صورت گیرد. 

شهردار مشهد در پایان با اعلام آمادگی برای همکاری با پارک خاطرنشان کرد: اگر این یک مرکز بین‌المللی تجارت الکترونیک و مرکز رشدی برای تبدیل شرکت‌های ایرانی به بین‌الملل باشد، ما حاضر به همکاری بیشتر هستیم. البته که دادن دفتر اشتراکی و امکانات نیز خوب است اما این کار دولت است نه ما به عنوان یک مدیر محلی. 

گفتنی است پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات میزبان 75 شرکت فعال در دو سایت مشهد و البرز است که سهم سایت مشهد از این تعداد، 13 شرکت فناوری فعال است.